Zabudowa i ocieplenie poddasza - najpopularniejsze rozwiązania

Coraz częściej strych, który zwykle kojarzony jest ze składowiskiem niepotrzebnych lub rzadko używanych sprzętów, przekształcany jest w przytulną powierzchnię mieszkaniową, a skosy i widoczne drewniane elementy konstrukcji dachu dodają mu niepowtarzalnego uroku. Najbardziej popularnym i stosunkowo niedrogim rozwiązaniem wykończenia powierzchni poddasza jest sucha zabudowa, czyli okładzina wykonana z płyt gipsowo-kartonowych, która zakrywa izolację termiczną z wełny mineralnej, styropianu lub pianki PUR, znajdującą się między nią, a pokryciem dachowym. W poniższym artykule przedstawiamy najpopularniejsze rozwiązania stosowane przy ociepleniu i zabudowie poddasza.

W celu uniknięcia niespodzianek i popełnienia błędów, ocieplenie poddasza najlepiej zacząć od:

1. Sprawdzania wilgotności więźby dachowej – wartość ta nie powinna być wyższa niż 20%.
2. Sprawdzania stanu wentylacji dachowej – przestrzeń pomiędzy warstwą ocieplenia a pokryciem dachowy nie może być szczelnie zamknięta. W powierzchni dachu powinny znajdować się wloty wentylacyjne umożliwiające cyrkulację powietrza i wyprowadzenie wilgoci na zewnątrz budynku.
3. Wyliczenia ilości potrzebnego materiału – wylicza się ją na podstawie pomiaru powierzchni zabudowy, a otrzymaną wartość należy zwiększyć o 10%.

Kolejnym krokiem będzie wybór materiału, którym ocieplimy poddasze. Surowiec, który wybierzemy powinien posiadać odpowiedni współczynnik przenikania ciepła, dzięki czemu uzyskamy lepszą izolacyjność przegrody dachowej, a także ścian zewnętrznych. Według aktualnych norm współczynnik ten, zwany lambda, nie może być większy niż 0,15 W/(m-K), a im niższy, tym izolacyjność przegrody dachowej jest lepsza.

Do izolacji poddasza używa się najczęściej wełny mineralnej szklanej lub skalnej, rzadziej pianki poliuretanowej PUR lub styropianu. Pod względem izolacyjności, każdy z tych materiałów pozwala na skuteczne ocieplenie poddasza, natomiast różni się właściwościami, takimi jak chociażby odporność na wodę czy ogień. Poznanie tych parametrów pozwoli nam na dobranie optymalnego materiału do naszych potrzeb.

Wełna mineralna - jest najczęściej stosowanym materiałem izolacyjnym na poddaszu, a wybierając ja, powinniśmy kierować się przede wszystkim lambdą, czyli współczynnikiem przenikania ciepła jaki posiada. W przypadku wełny szklanej najniższy współczynnik wynosi 0,030 W/(m-K), z kolei w przypadku wełny skalnej 0,034 W/(m-K). Dzięki swojej sprężystości wełna dobrze układa się między krokwiami i zapobiega powstawaniu mostków termicznych, nawet jeśli drewniane elementy więźby dachowej ulegają z biegiem lat naprężeniom i odkształceniom. Jest to materiał klasyfikowany jako niepalny, co ma ogromne znaczenie, ponieważ prawie wszystkie więźby dachowe wykonane są z materiału łatwopalnego, jakim jest drewno. Oprócz wysokiej izolacyjności cieplnej, wełna jest także bardzo dobrym izolatorem akustycznym, który sprawdzi się idealnie np. w przypadku pokrycia dachowego wykonanego z blachy, bowiem doskonale tłumił odgłosy np. padającego deszczu czy gradu. Jeżeli mielibyśmy wskazać jakąś wadę, to będzie to mała odporność na wilgoć – zawilgocona wełna jest trudna do osuszenia, a to może prowadzić do powstawania wykwitów na suficie i negatywnie wpływa na jej właściwości izolacyjne, dlatego tak ważne jest, żeby wykonać wentylację oraz zabezpieczyć wełnę folią paroizolacyjną od strony pomieszczeń o podwyższonej wilgotności.

Polecane produkty

Wełna mineralna skalna

Petralana PETRAVENT-LV λ035 150 mm 3,00 m2

Wełna mineralna skalna

Petralana PETRAVENT-LV λ035 100 mm 3 m2

Wełna mineralna skalna

Petralana PETRALIGHT λ035 100 mm 4,80 m2

Wełna mineralna skalna

Petralana PETRALIGHT λ035 150 mm 3 m2

Wełna mineralna skalna

Petralana PETRALIGHT λ035 75 mm 6,00 m2

Wełna mineralna szklana

Knauf Insulation NatuRoll PRO λ039 150 mm, 6,12m2/rolka

Wełna mineralna szklana

Knauf Insulation NatuRoll PRO λ039 100 mm, 9,24 m2

Płyty ze skalnej wełny mineralnej do izolacji termicznej i akustycznej

Rockwool ROCKTON λ035 150 mm 2,44 m2

Izolacyjna wełna skalna

Neowool FACADE T λ034 150 mm 1,20 m2

Płyty ze skalnej wełny mineralnej do izolacji termicznej i akustycznej

Rockwool ROCKTON λ035 120 mm 3,05 m2

Izolacyjna wełna szklana

Neowool M-17 λ035 150 mm 4,20 m2

Wełna mineralna szklana

URSA SILVER λ039 100 mm, 8,75 m2

Wełna mineralna szklana

Isover Aku-Płyta λ037 150 mm, 4,32 m2

Płyty ze skalnej wełny mineralnej do izolacji termicznej i akustycznej

Rockwool ROCKTON PREMIUM λ033 100 mm 3,66 m2

Wełna mineralna szklana

Isover Uni-Mata Plus λ038 200 mm 5,34 m2

Wełna mineralna szklana

Isover Aku-Płyta λ037 75 mm, 8,64 m2

Wełna mineralna szklana

Isover Deska dachowa 3316 λ033 20 mm, 20,16 m2

Płyty ze skalnej wełny mineralnej do izolacji termicznej i akustycznej

Rockwool ROCKTON λ035 180 mm 1,83 m2

Wełna mineralna szklana

Isover Uni-Mata λ039 150 mm, 6,90 m2

Izolacyjna wełna skalna

Neowool FACADE T λ034 100 mm 2,40 m2

Wełna mineralna szklana

ISOVER MULTIMAX λ030 150 mm, 2,88 m2

Wełna mineralna szklana

URSA SILVER λ039 150 mm, 6,00 m2

Wełna mineralna szklana

Knauf Insulation Akustik Board λ037 100 mm, 6,00 m2

Płyty ze skalnej wełny mineralnej do izolacji termicznej

Rockwool UNIROCK λ041 150 mm 3,66 m2

Wełna mineralna szklana

Knauf Insulation Unifit λ035 150 mm, 4,08 m2

Styropian – podobnie jak wełna, charakteryzuje się dobrą izolacyjnością termiczną, ale znacznie mniejszą akustyczną. Niestety styropian nie jest odporny na ogień, a to obniża poziom bezpieczeństwa przeciwpożarowego pomieszczeń znajdujących się na poddaszu. Co więcej, płyty styropianowe są sztywne, przez co w miejscach ich połączeń z elementami więźby dachowej mogą powstawać mostki termiczne, a duży opór dyfuzyjny tego materiału sprawia, że nie przepuszcza on pary wodnej.

Pianka PUR - to spieniony poliuretan, którym wypełnia się przestrzenie między elementami konstrukcji dachowej za pomocą specjalnego agregatu z pistoletem. Na rynku dostępne są dwa rodzaje pianki PUR - zamkniętokomórkowa, która ma takie same właściwości jak XPS (Polistyren ekstrudowany) oraz otwartokomórkowa, o strukturze gąbczastej, i to właśnie ona używana jest do ocieplenia poddaszy. Współczynnik lambda w przypadku pianki PUR otwartokomórkowej wynosi od 0,36 do 0,40 W(m-K). Podczas nakładania materiał ten mocno przykleja się do belek i znacznie zwiększa swoja objętość, dzięki czemu nie ma mowy o powstawaniu mostków termicznych na połączeniu. Co więcej Pianka PUR jest lekka i jedynie w niewielkim stopniu obciąża konstrukcję dachową. Posiada też znacznie większą izolacyjność akustyczną niż styropian i jest paroprzepuszczalna. Do jej wad należy niewątpliwie duża łatwopalność.

Po dokładnym ociepleniu poddasza nadchodzi czas na wykonanie jego zabudowy i choć efekt końcowy wygląda zawsze tak samo – idealnie gładka powierzchnia, to suche zabudowy różnią się rodzajem i układem profili oraz typem zawiesi.

Specjaliści zdecydowanie odradzają montaż płyt g-k bezpośrednio do konstrukcji dachu, ponieważ drewno, z którego zbudowana jest więźba dachowa to materiał, który pod wpływem nawet niewielkiej wilgoci może ulegać odkształceniom, co w konsekwencji może doprowadzić do pękania płyt. Tymczasem uchwyty wykorzystywane w systemach suchej zabudowy kompensują odkształcenia więźby dachowej i pozwalają na regulowanie ewentualnych nierówności (odchyły od linii prostej) belek. Poniżej przedstawiamy rozwiązania wykorzystywane przy zabudowie poddasza.

1. Montaż płyt na konstrukcji z łat drewnianych.

   Jest to obecnie mało popularne rozwiązanie, ponieważ zwykle grubość materiału izolacyjnego jest znacznie większa niż wysokość krokwi i wymaga opuszczenia całości konstrukcji na uchwytach, co w przypadku rusztu drewnianego jest dość trudne. W rozwiązaniu tym stosuje się zwykle jedną lub dwie warstwy poszycia. W przypadku konstrukcji jednopoziomowej przyjmuje się następujące parametry i rozstaw łat:

   • przy poszyciu pojedynczym (12,5 mm) rozstaw łat powinien wynosić 40 cm (ułożenie poziome, równoległe do rusztu)
   • przy poszyciu podwójnym (2 x 12,5 mm) rozstaw łat powinien wynosić 60 cm (ułożenie poziome równoległe do rusztu) i 75 cm (ułożenie pionowe prostopadłe do rusztu). Dla uzyskania większej odporności ogniowej rozstaw łat należy zagęścić do 40 cm.
     
     

   Przekrój łat drewnianych zależy od grubości poszycia i rozstawu krokwi dachowych, do których mocowany jest ruszt:

   • 50 x 30 mm – poszycie pojedyncze i rozstaw krokwi co 85 cm,
   • 60 x 50 mm – poszycie pojedyncze i rozstaw krokwi co 120 cm,
   • 60 x 40 mm – poszycie podwójne i rozstaw krokwi co 85 cm,
   • 60 x 50 mm – poszycie podwójne i rozstaw krokwi co 100 cm.
     
     
2. Montaż płyt na profilach kapeluszowych.

   Profile kapeluszowe montuje się bezpośrednio do drewnianych belek za pomocą wkrętów, a ich grubość wynosi zaledwie 15 mm. W rozwiązaniu tym zwykle przyjmuje się, że rozstaw pomiędzy profilami powinien wynosić od 5 do 6 cm. Profile tego typu można stosować przy małym odchyleniu krokwi od linii prostej, ponieważ nie dają one zbyt wielu możliwość regulacji. System ten wykorzystywany jest najczęściej w małych pomieszczeniach, w których znaczenie ma każdy centymetr przestrzeni.

3. Montaż na profilach CD i wieszakach bezpośrednich lub typu „klick”.

   W systemie tym profile CD montowane są na wieszaki bezpośrednie lub typu „klick”, zamocowane do spodu elementów więźby. Maksymalny rozstaw profili przy ułożeniu podłużnym płyt względem profili wynosi 4 cm, natomiast poprzecznym 5 cm. Po obrysie suchej zabudowy na poddaszu montuje się tzw. profile przyścienne typu UD, które stanowią obramowanie całej konstrukcji. Na uwadze należy mieć to, że system ten nie sprawdzi się, jeżeli izolacji poddasza jest grubsza niż wysokość krokwi.

4. Montaż na profilach CD i wieszakach kotwowych do poddaszy.

   Wieszak kotwowy to profilowany i perforowany płaskownik, który z jednej strony rozszerza się półkolisto i przypomina grzybka w przekroju poprzecznym, dlatego też często zwany jest grzybkowym. Uchwyt ten ma długość 15 cm. Za pomocą wkrętów można przykręcić go do boku belki na różnej wysokości, dzięki czemu istnieje możliwość korekty ewentualnych nierówności poddasza. Maksymalny rozstaw profili przy ułożeniu podłużnym i poprzecznym płyt wynosi 400 mm, a długie wieszaki sprawiają, że za zabudową można umieścić nawet 10cm dodatkowej izolacji.

5. Mocowanie na profilach CD i wieszakach ES.

   Wieszak ES to perforowany płaskownik, wygięty w kształcie litery U. Montuje się je za pomocą wkrętów od spodu belki lub krokwi, a profil w wieszaku mocuje się za pomocą wkrętów do metalu. Części wieszaka wystające ponad profil odgina się na boki, aby nie przeszkadzały przy montażu płyty gipsowo-kartonowych. Maksymalny rozstaw profili przy ułożeniu podłużnym i poprzecznym płyt względem profili wynosi 400 mm. System ten sprawdza się idealnie w przypadku gdy grubość izolacji między krokwiami jest większa od wysokości belek.

Polecane produkty

Beton architektoniczny

Stainer BETONWAND 25 kg

Farba ceramiczna wewnętrzna

Stainer CERAMIC 2,5 l

Farba lateksowa wewnętrzna

Stainer LATEX 5 l

Zaprawa tynkarska

Stainer MT 25 kg

Obrzutka pod tynk maszynowy, cementowo-wapienny

Stainer UNTER PUTZ 25 kg

Farba ceramiczna wewnętrzna

Stainer CERAMIC 5 l

Farba gruntująca wewnętrzna

Stainer FG 10 l

Farba gruntująca wewnętrzna

Stainer FG 5 l

Płyta gipsowo-kartonowa typ A

Norgips GKB 12,5x1200x2600 mm

Płyta gipsowo-kartonowa typ A

Norgips GKB 12,5x1200x3000 mm

Profil uniwersalny

Norgips FLEX 12 m

Gotowa masa szpachlowa

Norgips Extra Finish 5,4 kg

Wełna mineralna skalna

Petralana PETRAVENT-LV λ035 150 mm 3,00 m2

Tynk gipsowy maszynowy lekki

Norgips TML 240 30 kg

Profil przyścienny

Norgips UD 30 SUPER 4,0 m

Profil konstrukcyjny

Norgips CD 60 SUPER 3,0 m

Płyta gipsowo-kartonowa typ DF

Norgips GKF 12,5x1200x3000 mm

Płyta gipsowo-kartonowa typ A

Norgips GKB 6,5x1200x2600 mm

Wkręty do płyt gipsowo – kartonowych, do drewna, 4,2x70 250 szt

Norgips

Płyta gipsowo-kartonowa typ DFH2

Norgips GKFI 15x1200x2600 mm

Płyta gipsowo-kartonowa typ A

Norgips GKB 9,5x1200x2000 mm

Wełna mineralna skalna

Petralana PETRAVENT-LV λ035 100 mm 3 m2

Aktywna folia paroizolacyjna

Norgips 75 m2

Profil konstrukcyjny

Norgips CD 60 SUPER 4,0 m

Płyta gipsowo-kartonowa typ A

Norgips GKB 9,5x1200x2600 mm

Płyta gipsowo-kartonowa typ DF

Norgips GKF 12,5x1200x2600 mm

Płyta gipsowo-kartonowa typ A

Norgips GKB 12,5x1200x2000 mm

Wkręty do płyt gipsowo – kartonowych samowiercące, 3,5x35, 1000 szt

Norgips

Profil konstrukcyjny

Norgips CD 60 3,0 m

Wkręty do płyt gipsowo – kartonowych, do metalu, 3,5x35 200 szt

Norgips

Wełna mineralna skalna

Petralana PETRALIGHT λ035 100 mm 4,80 m2

Wełna mineralna skalna

Petralana PETRALIGHT λ035 150 mm 3 m2

Wełna mineralna skalna

Petralana PETRALIGHT λ035 75 mm 6,00 m2

Taśma samoprzylepna z włókna szklanego

Norgips 20 m

Płyta gipsowo-kartonowa typ DF

Norgips GKF 12,5x1200x2000 mm

Tynk maszynowy cementowo-wapienny

Stainer MEGA PUTZ L 25 kg

Tynk maszynowy, cementowo-wapienny

Knauf Cover-in Slow 0,7 mm 30 kg

Matowa farba lateksowa odporna na zmywanie i szorowanie

Dekoral Voice of Color 5 l

Farba ceramiczna odporna na plamy i płynne zabrudzenia

Dekoral Home&Style 2,5 l

Farba lateksowa do wnętrz

Dekoral Akrylit W kolor 5 l

Odporna na szorowanie farba lateksowa

Dekoral Voice of Color 5 l

Akrylowa farba wewnętrzna

Dekoral Energia Barw 2,5 l

Kolorowa farba do wnętrz

Beckers Väggfärg Colour 2,5 l

Farba satynowa lateksowa

Dekoral Clean&Color 2,5 l

Kolorowa farba do wnętrz

Beckers Designer Colour 2,5 l

Satynowa farba lateksowa

Dekoral Clean&Color 2,5 l

Dekoracyjna farba strukturalna do wnętrz

Primacol Decorative Silver Sand 1 l

Farba do wnętrz kolorowa

Beckers Designer Colour 5 l

Poziomnica

Pro Serii PRO800 ENDURANCE 150 cm

Akumulatorowa wiertarko-wkrętarka udarowa

Bosch GSB 14,4 V-EC Proffesional

Powyżej przedstawiliśmy stosowane obecnie rozwiązania dotyczące ocieplenia i zabudowy poddasza. Mimo dość dużego wyboru, od dłuższego czasu prym wśród materiałów ociepleniowych wiedzie jednak wełna mineralna i to właśnie na jej przykładzie postanowiliśmy opisać, jak, krok po kroku, wykonać ocieplenie poddasza:

1. Obliczenie ilości wełny potrzebnej do ocieplenia poddasza.

   Obliczenia rozpoczynamy od zmierzenia powierzchni ocieplanego poddasza. Jeśli mamy do czynienia z dachem wielopłaszczyznowy, np. kopertowym, najlepiej zmierzyć każdą płaszczyznę po obwodzie, a wynik podzielić przez cztery i na podstawie wzoru na pole kwadratu wyliczyć powierzchnię. Od uzyskanego wyniku odliczamy okna dachowe i belki, a dodajemy 10%, które trzeba założyć na odpady – np. resztki ściętej wełny, której nie wykorzystamy.

2. Wykonanie wentylacji dachu.

   Prawidłowe ocieplenie poddasza wymaga wykonania wentylacji nad warstwą izolacyjną, czyli wlotów powietrza w okapie i wylotów w połaci dachowej lub kalenicy. Jeśli w dachu są okna dachowe, kominy i inne elementy przerywające ciągłość wentylacji, należy dodatkowo zamontować dachówki lub kominki wentylacyjne. Innym sposobem wykonania wentylacji poddasza jest pozostawienie tzw. stryszka dachowego pod kalenicą, czyli pustej przestrzeń nad sufitem pomieszczenia. Odpowiednio wykonana wentylacja zapobiega gromadzeniu się wilgoci, która może mieć destrukcyjny wpływ na wełnę oraz całą konstrukcję poddasza.

3. Montaż uchwytów do konstrukcji suchej zabudowy.

   Za pomocą sznurka traserskiego wyznaczamy miejsca montażu uchwytów profil, do których przytwierdzone będą płyty g-k. Jak już wspomnieliśmy wcześniej, rozstaw uchwytów jest zależny od rodzaju i grubości poszycia i tak np. w przypadku tzw. wieszaków grzybkowych należy zamocować uchwyty na początku i końcu płaszczyzny poddasza i za pomocą profili lub sznurka wyznaczyć mocowanie pozostałych. Jest to o tyle ważne, ponieważ konstrukcja drewnianych elementów więźby może odbiegać od linii prostej, przez co wyznaczenie punktów w inny sposób, może negatywnie wpłynąć na efekt końcowy. Jeśli z kolei stosujemy wieszaki ES, to poziomowanie płaszczyzny wykonujemy podczas montażu profili mocujących płyty gipsowo-kartonowe.

4. Ułożenie wełny między elementami więźby dachowej.

   Wełnę należy docinać z zapasem – powinno być to około 2 cm więcej niż faktyczna odległość między belkami, co pozwoli nam wyeliminować ewentualne mostki termiczne. Co ważne, do jej cięcia najlepiej używać specjalnego noża, który sprawi, że krawędzie nie będą poszarpane. Pierwszą warstwę wełny należy układać w pionie, z kolei drugą, prostopadle do belek. Jeżeli mimo dokładnego upchnięcia wełny, ta w niektórych miejscach nie chce się trzymać, wówczas przy pomocy sznurka należy wykonać ruszt, którego zadaniem będzie jej przytrzymanie.

5. Mocowanie profili i folii paroizolacyjnej.

   Kolejnym krokiem jest montaż profili na przytwierdzonych wcześniej uchwytach i oklejenie całej konstrukcji folią paroizolacyjną. W celu zachowania ciągłości izolacji, folię najlepiej mocować do profili przy pomocy taśmy dwustronnej. Łączenia folii najlepiej natomiast robić w taki sposób, aby jej warstwy zachodziły na siebie i były sklejone przy pomocy taśmy klejącej.

6. Mocowanie płyt gipsowo-kartonowych

   Ostatni etap prac polega na przymocowaniu płyt g-k do konstrukcji metalowej za pomocą wkrętów.

Powyżej przedstawiliśmy najczęściej spotykane rozwiązania z zakresu ocieplania oraz zabudowy poddaszy, a także opisaliśmy, jak, krok po kroku, wykonać te prace samodzielnie przy użyciu wełny mineralnej. Jeżeli mimo wszystko nie masz pewności co do tego, jaki materiał do ocieplenia wybrać, albo który system suchej zabudowy sprawdzi się najlepiej na Twoim poddaszu, odwiedź jedną z polecanych przez nas hurtowni. Zatrudnieni w niej specjaliści opowiedzą Ci jeszcze więcej o każdym z rozwiązań, przeliczą koszty i doradzą, które z nich będzie najlepsze.